ΤΟ "ΜΑΜΜΟΥΘ" ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ!
" Τα πρώτα χρόνια, ίσως Δεκαετίες, που ακολούθησαν μετά την ανακάλυψη της φωτογραφίας, όσοι ήθελαν μεγάλες φωτογραφίες, χρησιμοποιούσαν μεγάλες φωτογραφικές μηχανές. Οι μεγεθύνσεις τότε ήσαν πολύ δύσκολες και πολλές φορές έδιναν θολές εικόνες. Μία από τις μεγαλύτερες μηχανές που κατασκευάστηκαν ποτέ είναι η εικονιζόμενη. Το "ΜΑΜΜΟΥΘ". Κατασκευάστηκε στο Σικάγο γύρω στα 1920 και ζύγιζε, μαζί με την ¨πλάκα¨, 635 κιλά. Μόνο η πλάκα ζύγιζε 227 κιλά. Η φωτογραφία που είχε διαστάσεις 1,4 Χ 2,4 μέτρα και για την εμφάνισή της χρειαζόντουσαν 45 λίτρα χημικών διαλυμάτων ".
----------------------------------------------
"Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ" .
" Κάποτε ο Φωτογράφος ήταν Δημιουργός
Τώρα, πλέον, είναι.... διεκπεραιωτής" .
(Τά.Πα)
φωτογραφίας απαιτούσε χρόνο ορισμένων ημερών.(Εβδομάδας)
Οι δύο με τα τρίποδα ΣΤΙΓΜΙΑΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ (Η επεξεργασία
των φωτογραφιών απαιτούσε χρόνο ολίγων λεπτών. (στιγμιαία)
Πέντε ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΧΕΙΡΟΣ
δύο ΜΕ ΦΥΣΟΥΝΑ και
Τρία "ΚΟΥΤΙΑ"
Αυτά τα λίγα εργαλεία είχε στα χέρια του ο "Μιχαλάκης" και κατάφερε με τις περίπλοκες τεχνικές που εφάρμοζε να δημιουργήσει πραγματικά θαύματα. Τέτοια που και σημερινοί φωτογράφοι και Ιστορικοί όπως ο Άλκης Ξανθάκης να πει: "Βλέπω με δέος έναν φωτογράφο με ένα τεράστιο ιστορικό και καλλιτεχνικό έργο".
Όταν εξηγήσαμε στον κ. Άλ. Ξανθάκη και στους άλλους παρευρισκομένους ότι, όλες αυτές οι χιλιάδες φωτογραφίες (ατομικά και ομαδικά πορτρέτα), είναι τραβηγμένα με φως της μέρας και ότι και η επεξεργασία (τυπώματα, εμφανίσεις, μεγεθύνσεις ) έχουν γίνει και αυτά με φως της μέρας, έμειναν εκστατικοί...
Φίλοι επισκέπτες, όσοι είσαστε φωτογράφοι, αλλά και όσοι είσαστε λιγότερο υποψιασμένοι γύρω από τη φωτογραφική τέχνη γνωρίζετε ότι, "φωτογραφία χωρίς "ηλεκτρικό ρεύμα" , δε γίνεται.
Και για να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, γίνεται! Αλλά για να έχεις αποτέλεσμα και μάλιστα ζηλευτό, θα τρέπει να είσαι, φωτογράφος, προικισμένος με όλα εκείνα τα εφόδια που είχε ο " Μιχαλάκης ". Γνώση, ταλέντο, κέφι, υπομονή, αγάπη προς το αντικείμενο και μεράκι, που ξεκινάνε από μια εσωτερική ανάγκη καλλιτεχνικής δημιουργίας. Όλα αυτά τα εχέγγυα ο "Μιχαλάκης" τα έκανε πράξη και είχε τα αποτελέσματα που είδατε, ή που θα δείτε στη συνέχεια.
Όλες αυτές οι φωτογραφίες, ( πάνω από χίλιες προσωπογραφίες, άλλα τόσα ομαδικά πορτρέτα, εκατοντάδες εκδηλώσεις κοινωνικές, μαθητικές παρελάσεις, Γάμοι, κηδείες, πανηγύρια, τοπία, εκκλησίες, γεφύρια και λοιπά), όλα, είναι τραβηγμένα και επεξεργασμένα με φως της ημέρας.
Τα προσωπικά πορτρέτα - και τα ομαδικά μέχρι έξι άτομα - είναι τραβηγμένα στο στούντιο του Μιχαλάκη, που ήταν μια μικρή αυλή 4Χ6 μέτρα περικυκλωμένη από σπίτια. Αυτός ο μικρός χώρος, αυτή η αυλίτσα, κάποιες ώρες της ημέρας μετατρεπόταν σε "στούντιο". Αυτές τις ώρες οι παρευρισκόμενοι μέσα στο χώρο - φωτογραφιζόμενοι, επισκέπτες, αλλά και, οι οικείοι, τα πρόσωπα του σπιτιού - παρακολουθούσαν με ευλάβεια, ή συμμετείχαν ενεργά στη φωτογραφική πράξη. Τα παιδιά, ( η Κούλα και ο Τάκης - κόρη και γιος του Μιχαλάκη), μετέφεραν διάφορα αντικείμενα, που ήσαν απαραίτητα για τη φωτογράφιση, (τραπεζάκι, καρέκλα, γλάστρα, ανθοδέσμη κ.λ.π.) και κρατούσαν το φόντο, (ένα πελώριο πανί ζωγραφισμένο), για να μην ανεμίζει στο φύσημα του αέρα. Και η σύζυγος του Μαρία κράταγε την ομπρέλα για να σκιάσει το μέρος που ήθελε ο Μιχαλάκης ώστε να μην έχει η φωτογραφία μεγάλο κοντράστ.
Και πάμε τώρα στην επεξεργασία, (εμφάνιση - στερεοποίηση και στέγνωση), των γυάλινων αρνητικών φωτογραφικών πλακών - που πριν λίγο τραβήξαμε - Και στην εκτύπωση, εμφάνιση, στερεοποίηση και πλύσιμο - γυάλισμα και στέγνωμα των φωτογραφιών.
Στη διαδικασία αυτή, τα πράγματα, ούτε τόσο εύκολα είναι, ούτε τόσο απλά....
Ο Μιχαλάκης μπαίνει σε ένα σκοτεινό, (θεοσκότεινο), θάλαμο διαστάσεων 2Χ1,5 μ. που φωτίζεται από μια τρύπα,0,20 Χ 0,15 εκ. ανοιγμένη στον τοίχο και σκεπασμένη με ένα τζάμι των ιδίων διαστάσεων, κόκκινου χρώματος, (αυτό το χρώμα, μόνο, δεχόταν η ευαισθησία του φωτογραφικού χαρτιού και των γυάλινων πλακών).
Έχει προηγουμένως ετοιμάσει δύο λεκανίτσες με δύο διαφορετικά υγρά, (εμφάνιση και στερεοποίηση. Έτσι ,έλεγε ο Μιχαλάκης τουλάχιστον, τα διαλύματα αυτά). Και μέσα σε αυτό το θεοσκόταδο, που βλέπει μόνο το μυαλό και καθοδηγεί τα χέρια και τα δάχτυλα του χεριού, που είναι... χωρίς νύχια, (νύχια κομμένα βαθιά), μέσα σ΄αυτό το σκοτάδι, με πολύ προσοχή, βγάζει τη γυάλινη πλάκα από την κασέτα της και τη βυθίζει στο υγρό που έχει η πρώτη λεκανίτσα. Στην εμφάνιση.....
Φίλοι αναγνώστες, χωρίς να προσπαθούμε να σας κάνουμε φωτογράφους, να σας μυήσουμε, δηλαδή, στη φωτογραφική τέχνη, πρέπει να σας πούμε ότι η διαδικασία αυτή, μέσα στο σκοτάδι, θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Δεν πρέπει να βυθιστεί, στο υγρό η πλάκα τμηματικά, αλλά στον ίδιο χρόνο όλη μαζί. Και με προσοχή, να μη δημιουργηθεί, επάνω της καμιά φυσαλίδα. Αναδεύεται συνέχεια με προσοχή και παρακολουθείται μέχρι να ολοκληρωθεί καλά η εμφάνιση της εικόνας. Στο σημείο αυτό παίζει μεγάλο ρόλο, το έμπειρο μάτι, (μέσα, στο αμυδρό κόκκινο φως), η ευαισθησία και η φαντασία του καλλιτέχνη. Εδώ η διαδικασία της εμφάνισης τελείωσε και με την εισαγωγή της πλάκας στο άλλο διάλυμα αρχίζει η διαδικασία της στερεοποίησις. Ουσιαστικά "σταθεροποίησης". Δηλαδή το φως δεν επηρεάζει την πλάκα και η εικόνα παραμένει σταθερή και αναλλοίωτη.
Ακολουθεί, ένα πολύ καλό πλύσιμο και ένα ολοκληρωμένο στέγνωμα, για να πάμε στο επόμενο στάδιο που είναι το " ρετουσάρισμα". Μια χειρουργική επέμβαση στην "πλάκα", που επηρεάζει αποτελεσματικά τη φωτογραφία.
Στο σημείο αυτό αγαπητοί μας φίλοι, ας κάνουμε ένα μικρό "Φλας μπακ" και ας (βουτήξουμε) στη ζωή, του "Μιχαλάκη", για να μάθουμε, (ή να θυμηθούμε, όσοι έχετε διαβάσει τη βιογραφία του "ΑΠΩΣΟΝ ΟΛΟΤΑΧΩΣ"), ότι ο Μιχαλάκης μόλις επέστρεψε από τη Σμύρνη εργάστηκε για ένα χρόνο περίπου σε ένα από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα φωτογραφία της Αθήνας. Το "Φωτογραφείο του Αντώνη Αγκοπιάν".
Από τον Παρισινό Φωτογράφο, "Αντωνάκη Αγκοπιάν", ο Μιχαλάκης έμαθε πολύ καλά την φωτογραφική τέχνη. Έμαθε να εμφανίζει, να εκτυπώνει, να μεγεθύνει, αλλά και πολλά μυστικά της φωτογραφικής τέχνης, που πολύ λίγοι φωτογράφοι της εποχής γνώριζαν. Όπως, να στεγνώνει γρήγορα τα αρνητικά με οινόπνευμα, (μπλέ οινοπνευμα), να γυαλίζει τις φωτογραφίες με έναν απλό αποτελεσματικό τρόπο, να επεμβαίνει στο χρώμα των φωτογραφιών και να τις κάνει καφέ. Έμαθε ότι η φωτογράφιση από μικρή απόσταση, με την κατάλληλη χρήση του φωτισμού τονίζει τα χαρακτηριστικά του προσώπου και δίνει μνημειακή αίσθηση στα πορτρέτα.
Έμαθε το ρετουσάρισμα, (retouche). Δηλαδή, την επεξεργασία της φωτογραφικής πλάκας ώστε το αποτέλεσμα, στη φωτογραφία να είναι τέλειο και η εικόνα αληθινή.....
Με το ρετούς έχεις τη δυνατότητα να τονίσεις, ή να αλλοιώσεις τα χαρακτηριστικά του προσώπου σε μια φωτογραφία. Να του προσθέσεις χρόνια, ή να του αφαιρέσεις... Να το ομορφύνεις , ή να το ασχημύνεις.
Τέτοιες επεμβάσεις, στα πορτρέτα τους, ζητούσαν πολλοί την εποχή εκείνη. Ειδικότερα δε οι γυναίκες, οι οποίες - για γνωστούς λόγους - ήθελαν να φαίνονται μικρές και όμορφες στη φωτογραφία...
Στο απόκομμα της εφημερίδας που φύλαξε ο Μιχαλάκης στο αρχείο του και το οποίο σας... (χαρίζουμε), βλέπετε τα αποτελέσματα του ρετούς, αλλά και το πάθημα μιας ανήσυχης.... "ρ ε τ ο υ σ α ρ ι σ μ έ ν η ς... νεανίδος" .
Φίλοι αναγνώστες, χωρίς να προσπαθούμε να σας κάνουμε φωτογράφους, να σας μυήσουμε, δηλαδή, στη φωτογραφική τέχνη, πρέπει να σας πούμε ότι η διαδικασία αυτή, μέσα στο σκοτάδι, θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Δεν πρέπει να βυθιστεί, στο υγρό η πλάκα τμηματικά, αλλά στον ίδιο χρόνο όλη μαζί. Και με προσοχή, να μη δημιουργηθεί, επάνω της καμιά φυσαλίδα. Αναδεύεται συνέχεια με προσοχή και παρακολουθείται μέχρι να ολοκληρωθεί καλά η εμφάνιση της εικόνας. Στο σημείο αυτό παίζει μεγάλο ρόλο, το έμπειρο μάτι, (μέσα, στο αμυδρό κόκκινο φως), η ευαισθησία και η φαντασία του καλλιτέχνη. Εδώ η διαδικασία της εμφάνισης τελείωσε και με την εισαγωγή της πλάκας στο άλλο διάλυμα αρχίζει η διαδικασία της στερεοποίησις. Ουσιαστικά "σταθεροποίησης". Δηλαδή το φως δεν επηρεάζει την πλάκα και η εικόνα παραμένει σταθερή και αναλλοίωτη.
Ακολουθεί, ένα πολύ καλό πλύσιμο και ένα ολοκληρωμένο στέγνωμα, για να πάμε στο επόμενο στάδιο που είναι το " ρετουσάρισμα". Μια χειρουργική επέμβαση στην "πλάκα", που επηρεάζει αποτελεσματικά τη φωτογραφία.
Στο σημείο αυτό αγαπητοί μας φίλοι, ας κάνουμε ένα μικρό "Φλας μπακ" και ας (βουτήξουμε) στη ζωή, του "Μιχαλάκη", για να μάθουμε, (ή να θυμηθούμε, όσοι έχετε διαβάσει τη βιογραφία του "ΑΠΩΣΟΝ ΟΛΟΤΑΧΩΣ"), ότι ο Μιχαλάκης μόλις επέστρεψε από τη Σμύρνη εργάστηκε για ένα χρόνο περίπου σε ένα από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα φωτογραφία της Αθήνας. Το "Φωτογραφείο του Αντώνη Αγκοπιάν".
Από τον Παρισινό Φωτογράφο, "Αντωνάκη Αγκοπιάν", ο Μιχαλάκης έμαθε πολύ καλά την φωτογραφική τέχνη. Έμαθε να εμφανίζει, να εκτυπώνει, να μεγεθύνει, αλλά και πολλά μυστικά της φωτογραφικής τέχνης, που πολύ λίγοι φωτογράφοι της εποχής γνώριζαν. Όπως, να στεγνώνει γρήγορα τα αρνητικά με οινόπνευμα, (μπλέ οινοπνευμα), να γυαλίζει τις φωτογραφίες με έναν απλό αποτελεσματικό τρόπο, να επεμβαίνει στο χρώμα των φωτογραφιών και να τις κάνει καφέ. Έμαθε ότι η φωτογράφιση από μικρή απόσταση, με την κατάλληλη χρήση του φωτισμού τονίζει τα χαρακτηριστικά του προσώπου και δίνει μνημειακή αίσθηση στα πορτρέτα.
Έμαθε το ρετουσάρισμα, (retouche). Δηλαδή, την επεξεργασία της φωτογραφικής πλάκας ώστε το αποτέλεσμα, στη φωτογραφία να είναι τέλειο και η εικόνα αληθινή.....
Με το ρετούς έχεις τη δυνατότητα να τονίσεις, ή να αλλοιώσεις τα χαρακτηριστικά του προσώπου σε μια φωτογραφία. Να του προσθέσεις χρόνια, ή να του αφαιρέσεις... Να το ομορφύνεις , ή να το ασχημύνεις.
Τέτοιες επεμβάσεις, στα πορτρέτα τους, ζητούσαν πολλοί την εποχή εκείνη. Ειδικότερα δε οι γυναίκες, οι οποίες - για γνωστούς λόγους - ήθελαν να φαίνονται μικρές και όμορφες στη φωτογραφία...
Στο απόκομμα της εφημερίδας που φύλαξε ο Μιχαλάκης στο αρχείο του και το οποίο σας... (χαρίζουμε), βλέπετε τα αποτελέσματα του ρετούς, αλλά και το πάθημα μιας ανήσυχης.... "ρ ε τ ο υ σ α ρ ι σ μ έ ν η ς... νεανίδος" .
Αριστερά: Το απόκομμα της εφημερίδας, όπου γράφτηκε -το έτος 1924- το πάθημα μιας από τις πονηρές Αλεπούδες...
και δεξιά: Το κείμενο του αποκόμματος αντιγραμμένο. Τα ιδιόγραφα γράμματα και η ημερομηνία, στο απόκομμα είναι του ίδιου του "Μιχαλάκη"
Κάποιες, πολλές, φορές αν - το ρετούς - δεν κατάφερνε να γλυκάνει και να ομορφύνει την υποψήφια νύφη τότε έστελνε, σε φωτογραφία, την αδελφή της, ή κάποια φίλη της... -(Είναι γνωστά αυτά. Δεν είναι της φαντασίας μας....).
Όλα αυτά κατάφερναν οι φωτογράφοι της Αθήνας. Με βασικό στοιχείο το Ηλεκτρικό ρεύμα. Όλα αυτά έμαθε και ο "Μιχαλάκης και τα μετέφερε στη Δημητσάνα. Αλλά, με τι Ηλεκτρικό Ρεύμα; Η Δημητσάνα δεν είχε Ηλεκτρικό φωτισμό. Και άντε! Το "ρετούς" το κατάφερνε. Καθόταν πίσω από ένα τραπεζάκι που το είχε βάλει μπροστά σ' ένα παράθυρο. Σε ένα τελάρο που είχε διαφανές τζάμι, ακουμπούσε τη φωτογραφική πλάκα και με το φως του παραθύρου, ( πολλές φορές περίμενε να σκάσει μύτη ο ήλιος, γιατί δεν είχε πάντα φως το παράθυρο), κατάφερνε - όχι κατάφερνε - έκανε ένα "τέλειο ρετουσάρισμα. Όπως το ήθελε και έπρεπε να γίνει..."
Και φτάνουμε στην τελική φάση. Στην επεξεργασία της φωτογραφίας. Ο Μιχαλάκης μπαίνει στον "σκοτεινό Θάλαμο", που είναι ένας χώρος 2Χ1,5 τ.μ. και, ο οποίος, όπως είπαμε φωτίζεται με ένα αμυδρό κόκκινο φως από μια τρύπα που είναι κλεισμένη με ένα, κόκκινα χρωματισμένο, τζάμι. Με ανοιχτή ακόμα την πόρτα βάζει επάνω στο τραπεζάκι που θα δουλέψει, ( όρθιος, παρακαλώ. Όλη την ώρα όρθιος θα δουλεύει), βάζει στο τραπεζάκι τις δύο λεκανίτσες με τα δύο διαφορετικά διαλύματα, (εμφάνιση - στερεοποίηση) και ένα πλαίσιο, τετράγωνο στου οποίου την κορνίζα επάνω, υπάρχει ένα διαφανές, καθαρό τζάμι, επάνω στο οποίο τοποθετεί τη γυάλινη πλάκα, με την ζελατίνα (εμουλσιόν) από την επάνω μεριά, να μην ακουμπάει στο τζάμι.
Ο Μιχαλάκης κλείνει την πόρτα. Απόλυτο σκοτάδι.
Κάτι με τη μνήμη, κάτι με την αφή, λίγο με τη διαίσθηση, λίγο με το αμυδρό κόκκινο ημίφως, παίρνει από το ράφι, το πακέτο με τα φωτογραφικά χαρτιά (διαστασ. 08Χ14), που θα χρησιμοποιήσει. Ανοίγει το πακέτο, βγάζει ένα φύλλο χαρτιού, κλείνει το πακέτο, το βάζει στη θέση του και βάζει το φωτογραφικό χαρτί επάνω στη γυάλινη πλάκα με την εμουλσιόν του χαρτιού να ακουμπάει στην εμουλσιόν της πλάκας. Και βάζει μια λεπτή ξύλινη πλάκα, των διαστάσεων του τελάρου επάνω από το χαρτί. Και σφίγγει εναγκαλισμένα την πλάκα και το χαρτί μεταξύ τζαμιού και ξύλινης πλάκας.
Τώρα το πακέτο αυτό, επειδή η φωτογραφία για να αποτυπωθεί θέλει φως, το πακέτο όπως είναι, πρέπει να εκτεθεί στο φως. (Αν είχαμε ηλεκτρικό ρεύμα ήταν απλή διαδικασία, εύκολη δουλειά. Ανάβαμε μια λάμπα, των κηρίων που μας χρειαζόταν και τη σβήναμε όταν θέλαμε. Τώρα όμως δεν έχουμε ηλεκτρικό φωτισμό.
Ο Μιχαλάκης, με το ένα χέρι ανοίγει την πόρτα του θαλάμου και το άλλο, χέρι, που κρατάει το "πακέτο προς εκτύπωση" το βγάζει έξω από την πόρτα και το εκθέτει, όση ώρα εκτιμάει ότι χρειάζεται, στο φως. Ξαναβάζει το πακέτο μέσα, κλείνει την πόρτα και αφαιρεί το χαρτί από το πακέτο το οποίο βάζει στη λεκανίτσα με το διάλυμα της εμφάνισης.
Παρακολουθεί, μέσα από το κόκκινο φως - και είναι μια πολύ ωραία αίσθηση, η εμφάνιση της μαύρης εικόνας πάνω στο άσπρο χαρτί, μέσα από κόκκινο φως - παρακολουθεί μέχρι να ολοκληρωθεί η εικόνα, (να γράψει καλά, όπως λένε), οπότε τη βγάζει και τη βάζει στην άλλη λεκανίτσα με τη στερεοποίηση. Θα ανοίξει την πόρτα να κοιτάξει το αποτέλεσμα και στο φως της μέρας, καλά, Και αν το αποτέλεσμα είναι το αναμενόμενο θα προχωρήσει και για τις επόμενες φωτογραφίες, όσες θέλει να εκτυπώσει. (Με την ίδια διαδικασία για την κάθε μία...)
Σημείωση 1η : Για τις δεκαετίες που μιλάμε ( του 1920, '30,, ίσως και το '40, για τον Μιχαλάκη που αναφερόμαστε και το 1940), οι φωτογραφίσεις για καλές φωτογραφίες, (πορτρέτα ατομικά και ομαδικά - 4, 6 ατόμων - ), γινόντουσαν σε γυάλινες πλάκες και η αναπαραγωγή των φωτογραφιών γινόταν με άμεση επαφή της πλάκας με το χαρτί. Μεγεθυμένες φωτογραφίες δεν έβγαζε. Αν ήθελε να εκτυπώσει μεγάλη φωτογραφία, σε διαστάσεις, (το μεγαλύτερο μέγεθος ήταν 18 Χ 24εκ.), έβαζε την ανάλογη σε διαστάσεις πλάκα. (Οι πλάκες, που κυκλοφορούσαν στην αγορά, ήσαν 6Χ9, 8Χ14, 10Χ15 και 18Χ24)
Σημείωση 2η: Ο Μιχαλάκης, με μέσα πρωτόγονα, και τρόπο ανομολόγητο, έκανε, σε όλη του τη ζωή οκτώ, δέκα άντε να φτάνουν τις δέκαπέντε, μεγεθύνσεις. Τα θέματά του ήσαν γύρω από τη Δημητσάνα. (Γυμνάσιο Δημητσάνας, Δημητσάνα, Δημητσανίτες Τσολιάδες, το πορτρέτο του, άλλο ένα με τη γυναίκα του, τρία ακόμα οικογενειακά πορτρέτα και τέσσαρα, πέντε γαμπριάτικα, ολόσωμα. (Οι διαστάσεις τους κυμαίνονται από 40Χ50 μέχρι 1.00Χ0,60 εκ. Θα σας τα υποδείξουμε με υποσημειώσεις στο "Φορτσέρι)
Σημείωση 3η: Όσες χιλιάδες είναι οι φωτογραφίες, που έχει εκτυπώσει ο Μιχαλάκης, τόσες χιλιάδες φορές ανοιγόκλεισε την πόρτα του φωτογραφικού -σκοτεινού- θαλάμου και τόσες χιλιάδες φορές άπλωσε το χέρι, κρατώντας το πλαίσιο για να το έκθεση στο φως! Χώρια τις φορές που άνοιξε την πόρτα,να μπει να βγει και να κάνει τις χιλιάδες δοκιμές......
'Ολα αυτά σήμερα που ο " σκοτεινός φωτογραφικός θάλαμος" ακούει στο όνομα "Αναλογικό θεατρικό εργαστήρι, με ψηφιακούς χρονοδιακόπτες, με συστήματα εξαερισμού και αφύγρανσης του περιβάλλοντος, με συστήματα φιλτραρίσματος και ελέγχου της θερμοκρασίας των χημικών υγρών, σήμερα, που το retouche λέγεται: photoshop, η γραφίδα λέγεται ποντίκι και η μάσκα, για την λείανση της επιδερμίδας, αακούει στο όνομα: φίλτρα και τιμές φίλτρων", σήμερα όλα αυτά τα μέσα που μεταχειρίστηκε ο Μιχαλάκης, ακούγονται παραμύθια και φαντάζουν σαν όνειρα. Όμως το έργο του Μιχαλάκη είναι υπαρκτό και η Ιστορία της Δημητσάνας μαρτυρά ότι το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε εκεί - σαν Δημοτικός φωτισμός - το έτος 1938. Και το εξαιρετικά μεγάλο έργο του "ΜΙχαλάκη" ξεδιπλώνεται, μπροστά μας, από το 1923. Διαβάστε το, μελετήστε το με προσοχή και αν βρείτε κανένα λάθος και κρίνετε ότι δεν είναι δικό μας και δε φταίει η ψηφιακή μεταφορά γι' αυτό το λάθος, χρεώστε το του, αλλά με... επιείκεια.
Πακέτα φωτογραφικών πλακών και φωτογραφικών χαρτιών.
κλικ
Και φτάνουμε στην τελική φάση. Στην επεξεργασία της φωτογραφίας. Ο Μιχαλάκης μπαίνει στον "σκοτεινό Θάλαμο", που είναι ένας χώρος 2Χ1,5 τ.μ. και, ο οποίος, όπως είπαμε φωτίζεται με ένα αμυδρό κόκκινο φως από μια τρύπα που είναι κλεισμένη με ένα, κόκκινα χρωματισμένο, τζάμι. Με ανοιχτή ακόμα την πόρτα βάζει επάνω στο τραπεζάκι που θα δουλέψει, ( όρθιος, παρακαλώ. Όλη την ώρα όρθιος θα δουλεύει), βάζει στο τραπεζάκι τις δύο λεκανίτσες με τα δύο διαφορετικά διαλύματα, (εμφάνιση - στερεοποίηση) και ένα πλαίσιο, τετράγωνο στου οποίου την κορνίζα επάνω, υπάρχει ένα διαφανές, καθαρό τζάμι, επάνω στο οποίο τοποθετεί τη γυάλινη πλάκα, με την ζελατίνα (εμουλσιόν) από την επάνω μεριά, να μην ακουμπάει στο τζάμι.
Ο Μιχαλάκης κλείνει την πόρτα. Απόλυτο σκοτάδι.
Κάτι με τη μνήμη, κάτι με την αφή, λίγο με τη διαίσθηση, λίγο με το αμυδρό κόκκινο ημίφως, παίρνει από το ράφι, το πακέτο με τα φωτογραφικά χαρτιά (διαστασ. 08Χ14), που θα χρησιμοποιήσει. Ανοίγει το πακέτο, βγάζει ένα φύλλο χαρτιού, κλείνει το πακέτο, το βάζει στη θέση του και βάζει το φωτογραφικό χαρτί επάνω στη γυάλινη πλάκα με την εμουλσιόν του χαρτιού να ακουμπάει στην εμουλσιόν της πλάκας. Και βάζει μια λεπτή ξύλινη πλάκα, των διαστάσεων του τελάρου επάνω από το χαρτί. Και σφίγγει εναγκαλισμένα την πλάκα και το χαρτί μεταξύ τζαμιού και ξύλινης πλάκας.
Τώρα το πακέτο αυτό, επειδή η φωτογραφία για να αποτυπωθεί θέλει φως, το πακέτο όπως είναι, πρέπει να εκτεθεί στο φως. (Αν είχαμε ηλεκτρικό ρεύμα ήταν απλή διαδικασία, εύκολη δουλειά. Ανάβαμε μια λάμπα, των κηρίων που μας χρειαζόταν και τη σβήναμε όταν θέλαμε. Τώρα όμως δεν έχουμε ηλεκτρικό φωτισμό.
Ο Μιχαλάκης, με το ένα χέρι ανοίγει την πόρτα του θαλάμου και το άλλο, χέρι, που κρατάει το "πακέτο προς εκτύπωση" το βγάζει έξω από την πόρτα και το εκθέτει, όση ώρα εκτιμάει ότι χρειάζεται, στο φως. Ξαναβάζει το πακέτο μέσα, κλείνει την πόρτα και αφαιρεί το χαρτί από το πακέτο το οποίο βάζει στη λεκανίτσα με το διάλυμα της εμφάνισης.
Παρακολουθεί, μέσα από το κόκκινο φως - και είναι μια πολύ ωραία αίσθηση, η εμφάνιση της μαύρης εικόνας πάνω στο άσπρο χαρτί, μέσα από κόκκινο φως - παρακολουθεί μέχρι να ολοκληρωθεί η εικόνα, (να γράψει καλά, όπως λένε), οπότε τη βγάζει και τη βάζει στην άλλη λεκανίτσα με τη στερεοποίηση. Θα ανοίξει την πόρτα να κοιτάξει το αποτέλεσμα και στο φως της μέρας, καλά, Και αν το αποτέλεσμα είναι το αναμενόμενο θα προχωρήσει και για τις επόμενες φωτογραφίες, όσες θέλει να εκτυπώσει. (Με την ίδια διαδικασία για την κάθε μία...)
Σημείωση 1η : Για τις δεκαετίες που μιλάμε ( του 1920, '30,, ίσως και το '40, για τον Μιχαλάκη που αναφερόμαστε και το 1940), οι φωτογραφίσεις για καλές φωτογραφίες, (πορτρέτα ατομικά και ομαδικά - 4, 6 ατόμων - ), γινόντουσαν σε γυάλινες πλάκες και η αναπαραγωγή των φωτογραφιών γινόταν με άμεση επαφή της πλάκας με το χαρτί. Μεγεθυμένες φωτογραφίες δεν έβγαζε. Αν ήθελε να εκτυπώσει μεγάλη φωτογραφία, σε διαστάσεις, (το μεγαλύτερο μέγεθος ήταν 18 Χ 24εκ.), έβαζε την ανάλογη σε διαστάσεις πλάκα. (Οι πλάκες, που κυκλοφορούσαν στην αγορά, ήσαν 6Χ9, 8Χ14, 10Χ15 και 18Χ24)
Σημείωση 2η: Ο Μιχαλάκης, με μέσα πρωτόγονα, και τρόπο ανομολόγητο, έκανε, σε όλη του τη ζωή οκτώ, δέκα άντε να φτάνουν τις δέκαπέντε, μεγεθύνσεις. Τα θέματά του ήσαν γύρω από τη Δημητσάνα. (Γυμνάσιο Δημητσάνας, Δημητσάνα, Δημητσανίτες Τσολιάδες, το πορτρέτο του, άλλο ένα με τη γυναίκα του, τρία ακόμα οικογενειακά πορτρέτα και τέσσαρα, πέντε γαμπριάτικα, ολόσωμα. (Οι διαστάσεις τους κυμαίνονται από 40Χ50 μέχρι 1.00Χ0,60 εκ. Θα σας τα υποδείξουμε με υποσημειώσεις στο "Φορτσέρι)
Σημείωση 3η: Όσες χιλιάδες είναι οι φωτογραφίες, που έχει εκτυπώσει ο Μιχαλάκης, τόσες χιλιάδες φορές ανοιγόκλεισε την πόρτα του φωτογραφικού -σκοτεινού- θαλάμου και τόσες χιλιάδες φορές άπλωσε το χέρι, κρατώντας το πλαίσιο για να το έκθεση στο φως! Χώρια τις φορές που άνοιξε την πόρτα,να μπει να βγει και να κάνει τις χιλιάδες δοκιμές......
'Ολα αυτά σήμερα που ο " σκοτεινός φωτογραφικός θάλαμος" ακούει στο όνομα "Αναλογικό θεατρικό εργαστήρι, με ψηφιακούς χρονοδιακόπτες, με συστήματα εξαερισμού και αφύγρανσης του περιβάλλοντος, με συστήματα φιλτραρίσματος και ελέγχου της θερμοκρασίας των χημικών υγρών, σήμερα, που το retouche λέγεται: photoshop, η γραφίδα λέγεται ποντίκι και η μάσκα, για την λείανση της επιδερμίδας, αακούει στο όνομα: φίλτρα και τιμές φίλτρων", σήμερα όλα αυτά τα μέσα που μεταχειρίστηκε ο Μιχαλάκης, ακούγονται παραμύθια και φαντάζουν σαν όνειρα. Όμως το έργο του Μιχαλάκη είναι υπαρκτό και η Ιστορία της Δημητσάνας μαρτυρά ότι το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε εκεί - σαν Δημοτικός φωτισμός - το έτος 1938. Και το εξαιρετικά μεγάλο έργο του "ΜΙχαλάκη" ξεδιπλώνεται, μπροστά μας, από το 1923. Διαβάστε το, μελετήστε το με προσοχή και αν βρείτε κανένα λάθος και κρίνετε ότι δεν είναι δικό μας και δε φταίει η ψηφιακή μεταφορά γι' αυτό το λάθος, χρεώστε το του, αλλά με... επιείκεια.
κλικ
 |
| Οι γάτες δεν σκηνοθετούνται -2017- |
φωτο: Τάκης Παναγόπουλος
Ένα τεράστιο σκυλί τρόμαξε το Μπόμπο
και έγινε... αϊτός!
φωτο: 2015.
Τάκης Παναγόπουλος
Τάκης Παναγόπουλος
φώτο: Τάκης Παναγόπουλος
είναι έξυπνη ....
http://anoixtofortseri.blogspot.gr/p/blog-page_26.html
